Leader jest podejściem wielosektorowym, przekrojowym i partnerskim, realizowanym lokalnie na określonym obszarze, umożliwiającym osiągnięcie celów osi trzeciej. Leader ma przyczynić się do aktywizacji społeczności wiejskich poprzez włączenie partnerów społecznych i gospodarczych do planowania i wdrażania lokalnych inicjatyw.

Leader jest oddolnym partnerskim podejściem do rozwoju obszarów wiejskich, realizowanym przez lokalne grupy działania (LGD), polegającym na opracowaniu przez lokalną społeczność wiejską lokalnej strategii rozwoju (LSR) oraz realizacji wynikających z niej innowacyjnych projektów łączących zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne, itp., wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Przedstawiciele tych sektorów tworzą partnerstwo zwane lokalną grupą działania, które jest reprezentatywne dla obszaru objętego LSR. W LGD co najmniej 50%, osób na poziomie decyzyjnym, stanowić mają partnerzy gospodarczy i społeczni. To LGD wybierać będzie projekty, zgodne z lokalną strategią, które mają zostać realizowane. Taki system decyzyjny ma na celu wzmocnienie spójności podejmowanych decyzji. Realizacja osi 4 w dłuższej perspektywie czasowej przyczyni się do osiągnięcia celów osi trzeciej.

 

Małe Projekty

 

W ramach programu Leader będą udzielane dotacje na tzw. „małe projekty”. Pojęcie to oznacza następujące kategorie działań podejmowanych na obszarach wiejskich:

–      organizacja szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym;

–      promocja i rozwój lokalnej twórczości kulturalnej i artystycznej;

–      rozwój agroturystyki i turystyki na obszarach wiejskich, w tym: utworzenie lub zmodernizowanie elektronicznej bazy informacji turystycznej oraz stron www, przygotowanie i wydanie folderów i innych publikacji informacyjnych, oznaczenia obiektów ważnych lub charakterystycznych dla danego obszaru;

–      tworzenie, rozwój, przetwarzanie, wprowadzania na rynek oraz podnoszenie jakości produktów i usług bazujących na lokalnych zasobach (w tym na naturalnych surowcach i produktach rolnych i leśnych oraz tradycyjnych sektorach gospodarki);

–      organizacja imprez kulturalnych, rekreacyjnych, sportowych;

–      zakup i nasadzenia tradycyjnej roślinności oraz starych odmian roślin (nasion, sadzonek, kłączy, bulw, etc.) w celu wykorzystania lub odnowienia cennego dziedzictwa przyrodniczego lub kulturowego ze szczególnym wskazaniem na obszary chronione w tym obszary objęte siecią Natura 2000,

–      zakup urządzeń i sprzętu (w tym komputerów z dostępem do Internetu) i ich udostępnianie społeczności wiejskiej w celu podniesienia jakości życia ludności;

–      renowacja, zabezpieczenia i oznakowania przydrożnych kapliczek, pomników przyrody, odkrywek geologicznych i innych miejsc i budowli charakterystycznych dla danej miejscowości wraz z uporządkowaniem terenu wokół tych miejsc;

–      odnawianie elewacji prywatnych budynków (tylko obiektów wpisanych w rejestr zabytków), ogrodzeń itp. stanowiące uzupełnienie projektów z kategorii „kształtowania centrum wsi” realizowanych w ramach działania „odnowa i rozwój wsi”;

–      zakup strojów, eksponatów i innego wyposażenia dla zespołów artystycznych, zespołów folklorystycznych oraz innych grup i zespołów kultywujących miejscowe tradycje i zwyczaje;

–      inwestycje służące utrzymaniu i kultywowaniu tradycyjnych zawodów i rzemiosła lub służących wspieraniu twórczości lokalnej lub ludowej

–      budowa/odbudowa małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, tras narciarstwa biegowego i zjazdowego, tras rowerowych;

–      zakup wyposażenia świetlic wiejskich i ich remont.

Wnioskodawcy: osoby fizyczne zameldowane na obszarze LGD lub prowadzące działalność gospodarczą na obszarze LGD oraz osoby prawne mające siedzibę na obszarze LGD, w szczególności: organizacje pozarządowe o statusie organizacji pożytku publicznego, kościoły i związki wyznaniowe.

Maksymalna wysokość dofinansowania może wynosić 25 tys zł (całkowita wartość projektu nie może przekraczać 100 000 zł).

 

Tworzenie i rozwój Mikroprzedsiębiorstw

 

W ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” dotowane będą projekty o charakterze inwestycyjnym polegające na tworzeniu lub rozwoju działalności mikroprzedsiębiorstw działających na obszarach wiejskich w zakresie:

–     usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa;

–     usług dla ludności oraz usługi komunalne;

–     drobnej wytwórczości, rzemiosła lub rękodzielnictwa;

–     robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych;

–     usług turystycznych oraz związanych z rekreacją i wypoczynkiem;

–     usług transportowych;

–     przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych;

–     magazynowania lub przechowywania towarów;

–     wytwarzania materiałów energetycznych z biomasy;

–     rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.

Wnioskodawcy: przedsiębiorca, będący osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, który prowadzi działalność jako mikroprzedsiębiorstwo (zatrudnienie poniżej 10 osób i obrót roczny nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro)

Maksymalna wysokość pomocy finansowej udzielonej jednemu wnioskodawcy w okresie realizacji Programu nie może przekroczyć 300 tys. zł (w przypadku przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych 100 tys. zł), przy czym kwota uzyskanej pomocy nie może przekraczać 50% kosztów kwalifikowalnych projektu.

 

Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

W ramach działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” dotowane będą projekty polegające na podejmowaniu pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolników lub członków ich rodzin w celu uzyskania dodatkowych dochodów.

Typy projektów:

–   Świadczenie usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa;

–   Świadczenie usług dla ludności oraz usług komunalnych;

–    Drobną wytwórczość, rzemiosło lub rękodzielnictwo;

–    Wykonywanie robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych;

–   Świadczenie usług turystycznych oraz związanych z rekreacją
i wypoczynkiem;

–    Świadczenie usług transportowych;

–    Przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych;

–    Magazynowanie lub przechowywanie towarów;

–    Wytwarzanie materiałów energetycznych z biomasy;

–    Rachunkowość, doradztwo lub usługi informatyczne.

Wnioskodawcy: rolnik, małżonek rolnika lub domownik
– w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Maksymalna wysokość pomocy finansowej udzielonej jednemu wnioskodawcy w okresie realizacji Programu nie może przekroczyć 100 tys. zł, przy czym kwota uzyskanej pomocy nie może przekraczać 50% kosztów kwalifikowanych projektu.

 

Odnowa i rozwój wsi

 

W ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” dotowane będą projekty, których celem jest:

–      Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich

–     Rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich

–      Wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich

Typy projektów:

–      remont, przebudowa i wyposażenie obiektów pełniących funkcje publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe, w tym obiektów zabytkowych

–      remont, przebudowa i wyposażenie obiektów służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa kulturowego, tradycji, sztuki lub kultury

–      kształtowanie przestrzeni publicznej

–      budowa, remont, przebudowa publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych i społeczno-kulturalnych

–      zakup obiektów zabytkowych lub charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie oraz ich adaptacja na cele publiczne

–      odnawianie, eksponowanie lub konserwacja lokalnych pomników historii, obiektów architektury sakralnej i miejsc pamięci

Aby projekt uzyskał dotację, nie może on mieć charakteru komercyjnego.

W przypadku, gdy projekt będzie realizowany na nieruchomości nienależącej do wnioskodawcy, musi on posiadać prawo do dysponowania tą nieruchomością przez okres 7 lat po realizacji projektu

Wnioskodawcy:

–      Gminy lub instytucje kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego,

–      Kościoły lub związki wyznaniowe,

–      Organizacje pozarządowe mające status organizacji pożytku publicznego.

Maksymalna wysokość pomocy finansowej udzielonej na realizację projektów w jednej miejscowości wynosi 500 tys. zł. w okresie realizacji Programu

Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych projektu.